Trong giai đoạn thúc đẩy cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, trí tuệ nhân tạo thường được nhắc đến như một thành phần cốt lõi trong các công nghệ thành phần. Vì thế chúng ta có thể điểm lại một chút về khái niệm của trí tuệ nhân tạo từ các góc nhìn khác nhau của giới khoa học và nghiên cứu để hình dung rõ ràng hơn về công nghệ này.
Trí tuệ nhân tạo (thường được dùng với từ viết tắt là AI - Artificial Intelligence) trước hết được định nghĩa trên Wikipedia là trí tuệ phát sinh bởi máy móc, đối lập với trí tuệ tự nhiên phát sinh bởi con người và các loài vật. Theo đó khái niệm trí tuệ nhân tạo được áp dụng khi máy móc bắt chước được các chức năng lý trí gắn với trí tuệ con người, ví dụ như học hỏi hay giải quyết vấn đề.
AI là trí tuệ phát sinh bởi máy móc, đối lập với trí tuệ tự nhiên phát sinh bởi con người và các loài vật
Mặt khác phạm vi của AI cũng là vấn đề gây tranh luận khi mà máy móc càng được nâng cao khả năng thì những nhiệm vụ được coi là đòi hỏi trí thông minh cũng bị lọc bớt, điều này dẫn đến câu nói vui rằng “AI là bất kỳ thứ gì máy móc chưa làm được”. Ví dụ, chức năng quét nhận dạng chữ viết từ trang giấy đang bị bỏ ra khỏi phạm vi trí tuệ nhân tạo, và trở thành công nghệ thường.
Những chức năng được xếp vào danh mục AI cho đến năm 2017 này có thể kể đến khả năng nhận dạng giọng nói, đấu game chiến thuật ví dụ như cờ vua hay cờ vây, xe tự lái, giả lập chiến trường…
Một trong các ví dụ về trí tuệ thông minh được biết đến nhiều nhất hiện nay là AlphaGo, chương trình máy tính đã đánh bại kỳ thủ cờ vây số 1 Lee Sedol vào tháng 3/2016. Trong trận đấu này AlphaGo có những nước đi sáng tạo đảo ngược những kinh nghiệm trước đây về môn cờ này.
Trước đó vào tháng 5/1997 trong môn cờ vua, chiếc máy tính Deep Blue đã giành chiến thắng sát sao trước kỳ thủ vô địch thế giới Garry Kasparov. Hay mới đây là việc người máy Sophia nổi tiếng vì khả năng trò chuyện tâm sự với con người và đã được Saudi Arabia công nhận là công dân nước mình.
AI là trí tuệ phát sinh bởi máy móc, đối lập với trí tuệ tự nhiên phát sinh bởi con người và các loài vật
Không chỉ có mặt trên robot hay máy tính, AI còn được nhiều hãng sản xuất quan tâm đưa lên cả smartphone. Nếu để ý kỹ, AI đã có mặt trên smartphone từ khá lâu rồi, chỉ là bạn không để ý thôi. AI bắt đầu xuất hiện dưới dạng trợ lý ảo như Siri (iPhone) hay Google Now (Android) nhiều năm về trước
AI cũng tạo ra những tranh cãi luận bàn xung quanh về bản thân trí tuệ và về đạo lý khi tạo ra những cỗ máy được ban cho trí tuệ giống như con người, vấn đề đã được dự báo trong các truyền thuyết, tiểu thuyết và các hệ thống triết học từ xa xưa. Một số ý kiến còn nhận định AI là mối họa của nhân loại nếu như được phát triển không phanh.
Mặc dù vậy trong thế kỷ XXI, kỹ thuật AI càng trỗi dậy mạnh mẽ với những bước tiến của hiệu năng máy tính cũng như của
big data; trở thành xu thế quan trọng của các hãng công nghệ trong kỷ nguyên cách mạng công nghiệp 4.0.
Trí tuệ nhân tạo ứng dụng trong Smartphone
Trí tuệ nhân tạo hiện hữu ở Việt Nam
Ở Việt Nam trí tuệ nhân tạo cũng đang được đón nhận và dần đi vào đời sống. Trong phiên hội thảo chuyên đề của hội thảo - triển lãm quốc tế về phát triển công nghiệp thông minh - Smart Industry World 2017 đầu tháng 12 mới đây, ông Lê Hồng Việt, Giám đốc công nghệ FPT nhấn mạnh AI sẽ là đòn bẩy thúc đẩy cho sự phát triển.
"Ứng dụng AI có thể xử lý một lượng dữ liệu vô cùng lớn, đưa vào robot để tự động hóa các tác vụ. Hiện chúng ta đang đối mặt với nhiều vấn đề: khi máy đủ thông minh như người, dễ dàng thấy công việc chúng ta đang làm sẽ bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, ngược lại AI cũng đang đem đến cho con người trải nghiệm mới, những năng lực mới, giúp đạt được hiệu quả tốt hơn nhiều", ông Việt nhận định.
Theo ông Việt, nhiều nghiên cứu đã cho thấy, hiện công nghệ AI đang được ứng dụng khá nhiều trong cuộc sống, hoạt động kinh doanh. Ví dụ như trong lĩnh vực tài chính, robot được dùng để tính toán xem nên đầu tư vào cổ phiếu nào, mặt hàng nào; hay với lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, hiện đã có máy chẩn đoán chữa bệnh. Trong một số công việc, AI đang được ứng dụng rất nhiều ví dụ như về bảo mật, tự động hóa…
Lấy ví dụ ngay từ chính câu chuyện của bản thân, ông Việt cho hay: "Sáng nay khi tôi đến văn phòng nhận được email thông báo còn 124 USD chưa thanh toán tại Singtel, nhưng khi bấm vào, máy tính đã cảnh báo đây là một dạng lừa đảo. FPT sử dụng trí tuệ nhân tạo và học máy để nghiên cứu các cuộc tấn công trong quá khứ, từ đó cảnh báo được tương lai".
Hay trong lĩnh vực BPO (dịch vụ thuê ngoài quy trình kinh doanh), công việc của những người làm BPO là lấy dữ liệu đưa vào hệ thống. Với công nghệ hiện tại thì việc đó hoàn toàn có thể làm bằng máy, điều này đem đến năng lực cạnh tranh mới cho các công ty ứng dụng công nghệ mới để làm BPO, cho phép họ có thể cạnh tranh sòng phẳng với những công ty BPO truyền thống.
Ông Việt cũng đưa ra số liệu thống kê, 725.000 là số lượng robocall mà khách hàng của FPT đã thực hiện. Robot có thể thực hiện 15.000 cuộc gọi 1 lúc, mỗi cuộc gọi 2 phút, và để làm được việc đó trong 1 giờ cần 500 người. Tại Mỹ hiện đang có khoảng 2,4 tỷ cuộc gọi bằng robot mỗi tháng.
Đề cập đến ứng dụng AI vào lĩnh vực giao thông, Giám đốc công nghệ FPT chia sẻ: "Tôi tin tưởng tương lai chúng ta sẽ ngồi trên xe trải nghiệm thoải mái mà không phải làm gì cả. Hiện nay, FPT đang phát triển công nghệ cho xe tự hành. Ngoài ra, chúng tôi cũng đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ AI để đếm xe, tối ưu hóa các luồng di chuyển, đưa ra các gợi ý đường đi…".
Dự báo về tương lai của robotic, ông Việt cho rằng, robot sẽ có thể làm được những con người làm hàng ngày, công nghệ robotic sẽ được ứng dụng rộng rãi trong công nghiệp, kho vận, giải trí.
Trong khi đó trong buổi Tọa đàm trực tuyến “Cách mạng công nghiệp 4.0: Cơ hội nào cho startup Việt?” do ICTnews.vn tổ chức, ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch Tập đoàn CMC cũng chia sẻ trí tuệ nhân tạo là một xu thế rất tốt trong tương lai mà nếu các startup nếu có năng lực nên đầu tư. Lĩnh vực trí tuệ nhân tạo là lĩnh vực mới, cơ hội mở ra rất lớn, tuy nhiên nếu muốn thành công thì sản phẩm cũng phải thực sự sáng tạo.
Nguồn: Tổng hợp